Wywiad i kontrwywiad gospodarczy

Zakres szkolenia

1. Przedstawienie pojęć:
   • Działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze jako specyficzna aktywność w działalności gospodarczej.
   • Wywiad i kontrwywiad jako proces w biznesie.
2. Metody działania:
   • Cele funkcjonowania wywiadu i kontrwywiadu: rodzaje, podziały, różnice pomiędzy nimi oraz podobieństwa w kontekście funkcjonalnym.
   • Ogólnie obowiązująca metodologia pracy wywiadowczej i kontrwywiadowczej: cykl wywiadowczy, zadania, produkt, organizacja.
   • Źródła informacji (OSINT,HUMINT, SIGINT, itd.)*
   • Socjotechnika jako narzędzie do nieuprawnionego pozyskiwania informacji.
   • Informacja biznesowa.
   • Zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne.
   • Zakres wywiadu gospodarczego.**
   • Zakres kontrwywiadu gospodarczego.***
3. Technologia pracy wywiadów i kontrwywiadów:
   • Zasady dotyczące przestrzegania prawa, celowości, ekonomiki działań wywiadowczych i kontrwywiadowczych.
   • Konieczność zachowania tajemnicy. Konspiracja jako podstawa działań wywiadowczych i kontrwywiadowczych.

* OSINT (ang. Open Source Intelligence), zwany także białym wywiadem – pozyskiwanie informacji ze źródeł otwartych, tj. mediów tradycyjnych i elektronicznych, portali społecznościowych (np. Facebooka), oficjalnych rejestrów państwowych, dokumentów administracji publicznej udostępnianych obywatelom, wykładów, konferencji naukowych oraz materiałów, do których dostęp nie wymaga specjalnych upoważnień czy umiejętności. W ostatnich latach OSINT – w związku z postępującym zjawiskiem cyfryzacji, coraz szerszym dostępem ludzi do internetu oraz ich otwartością na dzielenie się szerokim spektrum informacji z życia prywatnego za pośrednictwem portali społecznościowych – staje się nieocenionym źródłem wiedzy;

* HUMINT (ang. Human Intelligence), czyli zdobywanie wiedzy od tzw. osobowych źródeł informacji. Przez HUMINT należy rozumieć klasyczne działania wywiadowcze. Najczęściej instytucje państwowe (np. służby specjalne), jak i prywatni detektywi, uprawnione do prowadzenia działań operacyjno-rozpoznawczych starają się pozyskiwać materiały od osób posiadających informacje mogące mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego państwa, porządku konstytucyjnego, a także pozycji kraju na arenie międzynarodowej oraz jego potencjału militarnego i gospodarczego. W celu nawiązywania kontaktów oraz późniejszego werbunku funkcjonariusze służb korzystają z szerokiego spektrum narzędzi. W literaturze przedmiotu wskazuje się na różne motywacje osób, które godzą się na współpracę z organami bezpieczeństwa. Najpopularniejsza teoria zamyka się w angielskim skrócie MICE (tj. money, ideology, coercion, ego). Zgodnie z jej założeniami ludzie przekazują służbom informacje ze względu na m.in.: pieniądze otrzymywane w zamian, wyznawane poglądy, strach przed kompromitacją, zaspokojenie własnych ambicji;

* SIGINT (ang. Signals Intelligence), na który składa się m.in. COMINT (ang. Communication Intelligence – informacje komunikacyjne, w tym pochodzące z rozmów telefonicznych, konwersacji przeprowadzanych za pomocą radiostacji oraz innych środków), ELINT (ang. Electronic Intelligence – dane pochodzące z rozpoznania sygnałów elektromagnetycznych nieużywanych w telekomunikacji) oraz TELINT (ang. Telemetry Intelligence – techniczne i wywiadowcze informacje pochodzące ze zgromadzonych i przetworzonych sygnałów świetlnych czy obcej telemetrii). Reasumując, SIGINT polega na pozyskiwaniu informacji za pomocą radarów, podsłuchów telefonicznych, mikrofonów kierunkowych oraz – być może przede wszystkim – kontroli przepływu danych w internecie. Obecnie, gdy weźmie się pod uwagę niską świadomość wielu użytkowników w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa działań prowadzonych w cyberprzestrzeni, materiały pochodzące z tego typu źródeł stają się niezwykle cenne nie tylko dla hakerów czy grup przestępczych, lecz także dla służb państwowych, które w sposób niejawny i zgodnie z obowiązującym prawem powinny zdobywać interesującą je wiedzę. Jednocześnie ze względu na dużą liczbę informacji przesyłanych w sieciach teleinformatycznych, ich pozyskiwanie oraz analiza wymagają specjalistycznych umiejętności oraz programów komputerowych, które wspierają proces przetwarzania zgromadzonych materiałów;

* IMINT (ang. Imagery Intelligence) nazywany w literaturze także PHOTINT (ang. Photo Intelligence) – pozyskiwanie wiedzy m.in. ze zdjęć wykonanych przez satelity wyposażone w wysokiej klasy aparaty fotograficzne lub przez funkcjonariuszy dzięki prowadzeniu obserwacji osób czy zainstalowaniu środków technicznych. Informacje zdobyte w ten sposób pozwalają wskazać czy też potwierdzić niepożądane zmiany w środowisku bezpieczeństwa (np. ruchy wojsk przeciwnika, budowanie nowych obiektów o przeznaczeniu militarnym);

* MASINT (ang. Measurements and Signatures Intelligence) – informacje wywiadowcze o charakterze naukowym i technicznym, otrzymywane przez jakościową i ilościową analizę danych (metryczną, kątową, przestrzenną, długości fal, zależności czasowych, modulacji, hydromagnetyczną), pochodzące z wyspecjalizowanych sensorów technicznych.

** Skład rady nadzorczej

• aktywa
• należności
• obecność osób zarządzających w rejestrach długów
• struktura kapitału
• powiązania osobowe członków zarządu (funkcje w innych spółkach)
• opinie branżowe o członkach zarządu
• wywiad środowiskowy
• wywiad internetowy (penetracja w oparciu o roboty internetowe, elementy monitoringu mediów, weryfikacja informacji na portalach lokalnych, społecznościowych, blogach)
• dane rejestrowe
• skład zarządu
• struktura własności
• powiązania osobowe
• rachunek zysków i strat
• pasywa
• zobowiązania
• dane meldunkowe członków zarządu
• informacja o zarządzie
• powiązania kapitałowe członków zarządu (udziały w innych spółkach)
• wywiad konkurencyjny (identyfikacja potencjału konkurencji, źródeł dostaw i klientów, polityki marketingowej)
• powiązania kapitałowe
• bilans
• historia kapitału
• obecność podmiotu w rejestrach długów
• wspólnicy
• pełne dane finansowe
• majątek członków zarządu
• opinie branżowe o podmiocie
• weryfikacja miejsca prowadzenia działalności (stan prawny, dokumentacja)
• sprawdzenie wizerunku branżowego i wiarygodności rynkowej
• inżynieria internetowa

*** Weryfikacja dostępu podmiotów zewnętrznych do informacji o przedsiębiorstwie, członkach zarządu, kadrze kierowniczej

• ujawnienie bezprawnego wykorzystywania znaków firmowych, certyfikatów, atestów
• monitoring medialny środowiska zewnętrznego firmy (zdarzenia mające znaczenie dla pozycji gospodarczej podmiotu)
• wdrożenie procedur uniemożliwiających zbieranie informacji
• opracowanie standardów eliminujących możliwość działania wywiadu gospodarczego, windykatorów
• monitoring środowiska wewnętrznego (informacje związane z lojalnością pracowników, przestrzegania standardów przez kadrę kierowniczą i osoby funkcyjne)
• utajnienie tożsamości prywatnej kadry zarządzającej, beneficjentów prowadzonej działalności
• ograniczenie ewentualnych egzekucji komorniczych
• zabezpieczanie majątku członków zarządu, przedsiębiorstwa
• monitoring medialny środowiska zewnętrznego firmy